به نظر شما جامعه جهانی به چه میزان با گردشگری حلال آشنایی دارد.
سازمان جهانی گردشگری، گردشگری حلال را محصول جدیدی از صنعت گردشگری تعریف کرده که برنامه های تفریحی و گردشگری ویژه ای را برای مسلمانان تدارک می بیند. به این معنا می باشد که مسلمانان از هر کشوری که باشند مایلند در سفرهای خود به آداب شرعی عمل نمایند.
امروزه گردشگری حلال با سرعت چشمگیری در حال رشد و پیشرفت می باشد و در 20 سال اخیر حدوداً 140 میلیون گردشگر، مشتاق سفر به صورت حلال بوده و این افراد ترجیح داده تعطیلات خود را در مکان هایی سپری کنند که اقدام به ارائه خدمات توریسم حلال می نمایند.
این روزها استانداردهای هتل های حلال محور هم نیز دستخوش تغییرات شده است و بخش توریسم باید به طور مرتب خود را تجدید کرده تا بتواند پاسخگوی نیاز های مدرن و روزمره جهانگردان باشد. در این خصوص مواردی باید رعایت و مورد توجه قرار گیرند که به شرح ذیل به آن می پردازیم:
- "از موارد ضروری که می توان به آنها اشاره کرد:" تهیه لیست غذاهای حلال و ترجیحاً بدون الکل در تمامی منو های موجود، نصب علامت های نشان دهنده قبله در تمامی اتاق ها، وجود نمازخانه و همچنین دارا بودن سرویس بهداشتی های مناسب برای وضو گرفتن به صورت مجزا برای بانوان و آقایان.
- "مواردی که ضروری نیستن اما بودن آن ها حتماً پیشنهاد می گردد:" خدمات ویژه جهت ماه های مبارک و مقدسی همچون ماه رمضان، انتخاب راهنمای مناسب جهت پاسخگویی به سوالات شرعی، گشت و گذار با رعایت موازین اسلامی و بازدید از انجمن های محلی و مذهبی.
- "مواردی که ضرورت چندانی ندارند، ولی می توانند تاثیرگذار باشند." تفکیک و مستقل نمودن استخر ها، سواحل، سالن های ورزشی، سالن های ماساژ و سالن های زیبایی برای بانوان از آقایان که بسیار حائز اهمیت و تأثیر گذار می باشد.
همچنین محیط های اطراف هتل ها از دیگر نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد و از نظر مکانی هتل ها باید در موقعیتی باشند که با قوانین شرعی همخوانی داشته باشند. محیط حلال اطراف هتل باید عاری از هر گونه کاباره، دیسکو، کازینو و یا قمارخانه باشد تا گردشگران مسلمان به راحتی و مشتاقانه جذب و این مکان ها را برای اقامت خود انتخاب و به دیگر افراد جهت یک گردشگری پرآرامش پیشنهاد نمایند.
با توجه به پیدایش روز افزون هتل های مدرن در سراسر دنیا، مدیران هتل ها می بایست این نکته را مد نظر قرار دهند که برای جلب رضایت گردشگران و اقامتی شگفت انگیز و پر آرامش برای مشتریان باید تلاش بیشتری نمایند تا بتوانند در رقابت با رقبا رتبه ممتاز و انحصاری در اینگونه زمینه ها بدست آورند. با توجه به رشد گردشگری حلال، در این خصوص می توانند با فراهم سازی مجموعه ای از نوشیدنی های بدون الکل، غذاهای حلال، پرسنل عرب زبان و محجوب، برخی اوقات حتی با نصب قبله نما در داخل اتاق ها، فضای داخلی اسلامی و اتاق هایی با جذابیت های مذهبی و حتی شبکه های تلویزیونی اسلامی، این خواسته را به ثمر رسانیده و خود را از سایر رقبا متمایز سازند.
با همه این اوصاف، همچنان شانس کشورهای اسلامی برای جذب گردشگران مذهبی به مراتب بیشتر است. حتی اگر بخواهیم از لحاظ تاریخی یا مواردی مشابه این موضوع را مورد بررسی و نقد قرار دهیم، مشاهده خواهیم نمود که به طور حتم کشور های اسلامی دارای بهترین فضاهای اسلامی هستند که مساجد، اماکن مقدس و تفریحات اسلامی ازجمله این موارد می باشند که به وضوح به چشم می آیند.
تمامی کشور هایی که ضوابط اسلامی در آنها اجرا می شود، برای قرار گرفتن در لیست GTMI باید بیش از 40 معیار را با موفقیت پشت سر بگذارند.
در سال 2019 ده مورد از برترین مقاصد گردشگری با رعایت موازین اسلامی که در سازمان همکاری اسلامی (OIC) به ثبت رسیده اند، به شرح ذیل اعلام شده است:
1.در صدر جدول نام کشور مالزی دیده می شود. مالزی کشوری در آسیای جنوب شرقی است
که یکی از مهمترین ارکان اقتصادی گردشگری به شمار می رود. نخستین استاندارد های حلال در سال 2000 میلادی نهایی شد و این امر گام بزرگی را برای کشور مالزی رغم زد، چرا که به عنوان نخستین کشور دارای استاندارد های نظام مند و مستند گردشگری حلال شناخته شد. این استاندارد ها عزمی جدی برای انقلابی تازه در مالزی ایجاد کرد و باعث شد گردشگری حلال در این کشور به مرور قدرتمند تر گردد. بیش از نیمی از جمعیت این کشور را مسلمانان تشکیل داده اند. از ویژگی های بارز این کشور می توان به مساجد، تعطیلات به مناسبت های مذهبی، خدمات ویژه در ماه های مبارک همچون رمضان، هتل هایی با رعایت تمامی موازین اسلامی و عدم سرو غذاهای حرام اشاره کرد. همچنین پایتخت این کشور، شهر کوالالامپور یکی از سرسبزترین شهرهای آسیا قلمداد می گردد. جزیره سیپادان با حدود 3000 گونه از ماهی های مختلف یک رویای باور نکردنی برای غواصان است. برج های پتروناس از دیگر جاذبه های این شهر می باشند و اصلی ترین جاذبه گردشگری این کشور، حرکت درختانی است که در جستجوی آب چندین متر را می پپیمایند تا به آب برسند.
2.کشور اندونزی در سال 2019 عنوان برترین کشور اسلامی را واگذار نمود. جالب است که بدانید، این کشور از سال 2016 با 12 بار صدر نشینی از تعداد 16 بار رای گیری انجام شده جزو برترین های این رتبه بندی می باشد. بعد از گذشت چند سال از آن زمان، دستخوش تغییراتی شده است که این نزول رتبه را می توان از دلایل آن دانست. دو منطقه از این کشور به علت برترین سلایق غذایی و همچنین بهترین مقاصد تاریخی- فرهنگی جوایزی را به خود اختصاص داده ند. آن چه که بیشتر در خصوص این کشور قابل ذکر است، خطوط هوایی و فرودگاه هایی بی نظیر با رعایت قوانین اسلامی می باشد که آن را از دیگر کشورها متمایز می سازد. در سال 2019 این کشور به عنوان برترین کشور از لحاظ خدمات دهی اسلامی به مسلمانان جهان نام گرفت و تمامی این موارد که ذکر گردید با در نظر گرفتن نام "حلال" در کنار آن وجه تمایزی ایجاد می نماید.
3.کشور ترکیه که با اختلاف کمی در رتبه بعدی قرار دارد، دارای هتل های درجه یک با محیطی بی نظیر، مساجدی با آهنگ اذان آکنده از حالات روحانی و مراسم عبادات جمعی می باشد که در سراسر جهان شهره خاص و عام هستند. اولین هتلی که در ترکیه با عنوان گردشگری حلال شروع به ارائه خدمات نمود، در سال 1996 افتتاح شد. در کنار ورود گردشگران بین المللی به کشور ترکیه، گردشگری حلال به ویژه در مناطق ساحلی ترکیه در حال رونق و گسترش است. یکی از مسئولین ترکیه که گردشگری حلال را در جهان رواج می دهد، اظهار داشت که در دو سال اخیر ترکیه به عنوان مقصد گردشگری تحریم بود، اما ما شاهد شکوفایی در گردشگری حلال در این دوره بوده ایم. تعداد کل گردشگران این کشور در سال 2016 میلادی تحت تأثیر کودتای نافرجام و موج حملات بمب گذاری شده که مانع ورود میلیون ها گردشگر برای سفر به ترکیه شد، نسبت به ده سال اخیر به پایین ترین سطح خود رسید. با این وجود گردشگری در ترکیه در سال گذشته بهبود یافته است و دولت انتظار دارد که تعداد گردشگران امسال به 40 میلیون گردشگر برسد. تامسون رویترز و دینار استاندارد در گزارش واقعیت اقتصاد اسلامی، عنوان کردند که هتل های حلال در ترکیه بر عکس هتل های سنتی به طور کامل در تعطیلات عید فطر سال گذشته رزرو شدند و این امر نشان دهنده افزایش استقبال از گردشگری حلال است.
4.در رتبه چهارم نام کشور عربستان سعودی دیده می شود که کشوری با بالاترین اعتقادات و باورهای دینی و همچنین مظهری واقعی از کشورهای عربی خاورمیانه می باشد. شهرهایی همچون مکه و مدینه که از پر بازدیدکننده ترین شهرها در میان شهرهای مذهبی و مقدس می باشند، در این کشور واقع شده اند. همواره هر سال بسیاری از جمعیت مسلمان از سراسر جهان برای مراسم حج به این کشور عزیمت کرده و به زیارت می پردازند و از این میراث فرهنگی اسلامی جهت تسکین روح و منزّه نمودن خود بهره می برند.
5.در رتبه بعدی امارات متحده عربی را مشاهده می کنیم که می توان این کشور را به داستانی از هزار و یک شب تشبیه کرد که با وجود تردد ماشین های بسیار مدرن و پیشرفته ای که تنها در این کشور یافت می شوند، طی اقدامی زیبا با نام گذاری "روز زن" در یک روز هفته برای استفاده زنان از سواحل این کشور، گامی موثر در مسیر گردشگری اسلامی برداشته است. برخی از هتل ها در این کشور، خدمات ویژه و جداگانه ای برای دعا و نماز در نظر گرفته اند که این امر از دیگر مواردی است که می توان به آن اشاره نمود. آنچه که همگان را مجذوب این کشور می کند، وجود یک پیست اسکی با مساحتی در حدود 22500 متر مربع می باشد که در وسط محل تفرجگاه امارات در کویر واقع شده است تا زنان و مردان مسلمان بتوانند با رعایت موازین اسلامی از این ورزش مفرح نیز لذت کافی را ببرند.
در رده های بعدی اسامی کشور هایی از جمله قطر، مراکش، بحرین، عمان و برونئی قابل مشاهده می باشد. همچنین کشور های ازبکستان، قزاقستان و آذربایجان در رتبه های هجدهم تا بیستم قرار گرفته اند.
ده مورد از برترین مقاصد گردشگری بر اساس دیدگاهی دیگر، به شرح ذیل می باشند:
1.کشور سنگاپور، برای دومین سال پیاپی و به علت داشتن بهترین فضای اسلامی به عنوان برترین کشور برای مسافرین مسلمان انتخاب شد و همچنین توانست رتبه سوم را در ارتباطات و امنیت دیجیتال از میان کشور های کاندید شده به خود اختصاص دهد. در همین راستا جشنواره ای در سال 2018 در مرکز کنوانسیون ها و نمایشگاه های سندز واقع در تفرجگاه ساحلی خلیج سندز در سنگاپور بر پا شد که موضوعات اصلی مطرح شده در این همایش، چگونگی جذب مسافرین مسلمان علاقه مند به سفر اسلامی در تمامی طول سال، چگونگی توسعه بازار گردشگری رو به رشد حلال و همچنین ایجاد بسته ها و تورهای مسافرتی مسلمان پسند بود. یکی از اصلی ترین دغدغه های گردشگران مسلمان در سفر به کشور های دیگر، یافتن غذا و خوراکی های حلال است. از آنجایی که گردشگری به عنوان یک صنعت پر درآمد در حوزه مالی مطرح است، در همین راستا اغلب کشورهای پر گردشگر سعی در ارائه خدماتی دارند تا همه نوع فرهنگی را راضی نگه دارند. از این رو کشور سنگاپور با داشتن جمعیت کثیری از مسلمانان، محل مناسبی برای این افراد به عنوان مقصد گردشگری محسوب می شود. همچنین سنگاپور دارای رستوران های فراوانی با خوراک حلال می باشد و از این بابت، یافتن معروفترین رستوران های حلال در سنگاپور کار دشواری نیست.
2.کشور تایلند برای مدت های طولانی نه تنها بخاطر داشتن راهبه ها و تندیس های بودا بلکه به علت این که مسأله حلال جزئی از استراتژی های ملی این کشور به حساب می آید، مورد توجه قرار گرفته است. در میان 70 میلیون جمعیت این کشور، 5 میلیون مسلمان در تایلند زندگی می کنند و در حدود 3500 مسجد نیز ساخته شده که رقمی قابل توجه است. شایان ذکر است برنامه هایی که سالانه در تایلند برگزار می شوند از جمله مذاکرات، نمایشگاه های علوم، صنایع دستی و داد و ستد هایی که همگی با محوریت حلال می باشند، نشان دهنده تمرکز بالای این کشور بر روی اسلام است.
هتل المروز نخستین هتل تمام حلال تایلند می باشد که برای رفاه حال مسلمانان در شهر بانکوک احداث شده است. این هتل دارای نمازخانه و استخرهای شنای جداگانه برای خانم ها و آقایان نیز می باشد. تمامی نمازخانه ها به سمت خانه کعبه ساخته شده و میهمانان خانمی که به تنهایی سفر می نمایند، در طبقه مخصوص خانم ها که به طور کلی دارای پرسنل خانم می باشد، سکونت می یابند و می توانند با آرامش خاطر از سفر خود لذت ببرند.
3.بریتانیای کبیر. در سال 2017 در کشور انگلستان، روز جهانی حلال طی مراسمی شکوهمند در پایتخت آن "شهر لندن" برگزار شد و همچنین مقرر گردید نمایشگاه سالانه حلال در سال 2020 هم، در لندن بر پا گردد. همانطور که استحضار دارید به کشور انگلستان لقب "بهشت حلال" داده اند، به این علت که به وفور مسجد های زیبا به همراه مدارس اسلامی در سراسر این کشور دیده می شود. استخر های شنای مجزا، ایجاد مکانی جهت نمازخانه در فروشگاه ها و همچنین فروشگاه هایی که به گونه ای برای خانم ها طرح ریزی شده که بتوانند به راحتی خرید خود را بدون هیچ گونه نگرانی اعتقادی و عرفی انجام داده و اینها مواردی هستند که می توان به آن ها اشاره نمود. دو شهر حومه لندن به نام های لوتون و لستر اقدامات بیشتری در این خصوص انجام داده و نقش پر رنگتری در اشاعه گردشگری حلال داشته اند.
4.کشور ژاپن که در صنعت گردشگری توسعه ای شگرف داشته است، جهت به دست آوردن جایگاه اول رتبه بندی کشور های حلال محور، هتل های محلی و رستوران های ژاپنی ای ساخته که در حال رقابتی سنگین با دیگر کشورها می باشند. از دیگر نکات قابل توجه نیز می توان به نمایشگاه "بازار حلال" اشاره کرد که در بهار امسال با تلفیقی از چندین غرفه از مواد خوراکی گرفته تا حتی دارو، جلوه ای خاص به این کشور داده است.امروزه بسیاری از مسلمانان از سراسر جهان به ژاپن می آیند و تقاضا برای محصولات حلال نیز افزایش می یابد، به خصوص در بازی های المپیک و پارالمپیک توکیو در سال آینده، علاقه به غذاهای اسلامی افزایش می یابد، زیرا انتظار می رود بسیاری از بازدیدکنندگان و ورزشکاران کشورهای مسلمان، غذاهایی با ذبح شرعی و فاقد مشروبات الکلی و گوشت خوک بخواهند. بنابراین بزرگترین مشکلی که پیش روی تجار ژاپنی وجود دارد، عمدتاً الکل می باشد، بسیاری می خواهند به منظور جذب مشتری های غیر مسلمان نیز به فروش الکل ادامه دهند.
5.کشور تایوان که با آسان سازی مراحل دریافت ویزا برای مسلمانان قدمی بزرگ برای حمایت از مسلمانان برداشته، در رتبه بعدی این لیست قرار دارد. رستوران های مطمئن و غذاهای گیاهی متنوع و حلال در این کشور به وفور دیده می شود. در کلان شهرهای پرجمعیت و پر ترافیک و یا حتی در مناطق کوهستانی نیز وجود مساجدی زیبا و هتل هایی با رعایت موازین اسلامی چشم نواز می باشد.
در مکان های بعدی این لیست می توان کشورهایی چون آفریقای جنوبی، هنگ کنگ و کره جنوبی را مشاهده کرد. کشورهای فرانسه، اسپانیا و فیلیپین رتبه نهم این جدول را بصورت مشترک به خود اختصاص داده اند.
در نهایت شایان ذکر است که کشور روسیه در میان کشورهایی که برای به دست آوردن رتبه های بالای این جدول تلاش مضاعف می کنند، در مکان هفدهم لیست (GTMI) قرار دارد. برای نمونه، در اکتبر "2019"، "روز جهانی حلال" در شهر سامارای کشور روسیه همزمان با اجلاس سران-سازمان سرمایه گذاری برگزار شد. همچنین در ماه می، یک آژانس مسافرتی در کریمه، مجوز برگزاری تورهای حلال را در راستای فرهنگ و آثار تاریخی کشورهای اسلامی به دست آورد.
بسیار عجیب و نا معلوم است که چرا این رونق و شکوه خیلی پیشتر اتفاق نیفتاد. امروزه از هر 5 نفر انسان بر روی کره زمین یک نفر مسلمان است. گرایش به اسلام یک روند بسیار طبیعی می باشد و دور یا نزدیک همگان از آن بهره خواهند برد. در حقیقت، واژه "حلال" فقط به معنای مجاز بودن برای انجام یکسری امور نمی باشد، بلکه باید شایسته انجام آن امور نیز باشید.